تبیین سازمان فضایی شهرستان بابل با استفاده از شاخص های کمی و کیفی

نویسندگان

اسدالله دیوسالار

استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران سد قاسم کیانژاد تجنکی

دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

ساختار فضایی یک ناحیه نیز همچون یک سیستم، محصول یک فرایند دائمی سازمان­یابی فضاست. ساختار فضایی شهرستان بابل نیز همچون یک سیستم، محصول فرایند دائمی سازمان یابی فضاست. در این خصوص برای بررسی علمی سازمان فضایی شهرستان بابل نقش نیروهای درونی ( اقلیم، توپوگرافی، حاصلخیزی زمین و. .. ) و بیرونی (عوامل اداری و سیاسی، دسترسی و .. ) در شکل­گیری و  تکوین سازمان یابی فضایی شهرستان بابل تحلیل و ارزیابی شد. این تحقیق در دو قالب شکلی و محتوایی صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق سکونتگاه های روستایی و مراکز شهری شهرستان بابل طی دوره 1365 تا 1390 می­باشند. شاخص­های­های تحقیق نخست شهر (تمرکز هرفیندال، دو شهر، چهارشهر، شهر مهتا، مومار و الوصایی و شاخص مرکزیت پرستون می­باشد. نتایج نشان می­دهند طی چهار دهه گذشته شهرستان بابل از شکل مرکز پیرامون به صورت شبکه شهری منطقه­ای (11 شهر ) تغییر ساختار داده است، اما از بعد محتوایی هنوز بخش اعظم  فعالیت و خدمات و جمعیت در شهر بابل (بیش از 80 درصد جمعیت شهری) واقع شده­اند. همچنین مشخص شد شهرهای نوپا برای توزیع بهتر خدمات و امکانات، کاهش تمرکزگرایی و  ایجاد نظام توزیع فضایی جمعیت و خدمات همگن، بنا به صلاحدید نهادهای ذیربط شکل گرفته­اند و با توجه به اختلاف زیاد مراکز شهری این ناحیه فاقد نظام سلسله مراتبی است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ویژگی های کمی و کیفی پسماند های جامد روستایی شهرستان بابل (1386)

سابقه و هدف: امروزه یکی از مشکلات اساسی مناطق روستایی کشور، پراکندگی و انباشت پسماندهای جامد می باشد. قبل از هر گونه تصمیم گیری در خصوص نحوه مدیریت پسماندهای روستایی، شناخت دقیق ویژگی های کمی و کیفی این گونه مواد زاید ضروری است. در این پژوهش میزان سرانه تولید، دانسیته و درصد اجزای فیزیکی پسماندهای روستایی در سطح شهرستان بابل به منظور کسب اطلاعات لازم جهت برنامه ریزی های آتی مورد بررسی قرار گرفت...

متن کامل

پراکنش فضایی شاخص های توسعه در شهرستان های ایران با استفاده از رتبه بندی ترکیبی

     تغییرات اجتماعی- اقتصادی دهه­های اخیر عدم تعادل ناحیه­ای و تمرکز بیش از حد امکانات در برخی نقاط (کوژهای توسعه) و محرومیت دیگر نقاط (مغاک عقب­ماندگی) را در پی داشته است. برای تعدیل در پراکنش شاخص­های توسعه، برنامه­ریزی جامع توسعه­پذیری مناطق با هدف ارایه­ی الگوی مناسب برای توزیع متعادل خدمات، جمعیت و سکونتگاه­ها (تعادل فضایی) ضرورت می­یابد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی و سنجش درجه­ی توسعه یاف...

متن کامل

ارزیابی کمی و کیفی منابع آب رودخانه کارون با استفاده از شاخص NSFWQI و روش AHP

رودخانه‌ها به عنوان یکی از منابع اساسی تامین آب برای مصارف مختلف مطرح می‌باشند. از این رو پایش کیفیت این منابع با توجه به خشکسالی‌های اخیر و توسعه شهری و روستایی یکی از وظایف مهم در حیطه مدیریت محیط زیست مصوب می‌گردد. رودخانه کارون اهمیت بسیاری در تأمین آب آشامیدنی، حفظ حیات صنعتی استان خوزستان و تامین آب کشاورزی دارد. بنابراین مدیریت و کنترل کیفیت این منبع آبی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است.  ...

متن کامل

تحلیل فضایی و سطح بندی شاخص های بهداشتی- درمانی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهرستان های استان آذربایجان شرقی)

عموماً سطح توسعه یافتگی در بین بخش های مختلف اقتصادی یک کشور همانند مناطق آن یکسان نمی باشد، بلکه در بخشهای آموزشی، خدمات بهداشت و درمان، خدمات و رفاه اجتماعی، کشاورزی و صنعت یک کشور عدم تجانس و ناهمگنی به چشم می خورد. یکی از مسایل و معضلاتی که پیش روی برنامه ریزان منطقه ای وجود داشته، رشد و توسعه نابرابر مناطق است، به طوری که با نگاه به توزیع فضایی خدمات در مناطق مشخص می شود که این فعالیت ها به...

متن کامل

ویژگی های کمی و کیفی پسماند های جامد روستایی شهرستان بابل (۱۳۸۶)

سابقه و هدف: امروزه یکی از مشکلات اساسی مناطق روستایی کشور، پراکندگی و انباشت پسماندهای جامد می باشد. قبل از هر گونه تصمیم گیری در خصوص نحوه مدیریت پسماندهای روستایی، شناخت دقیق ویژگی های کمی و کیفی این گونه مواد زاید ضروری است. در این پژوهش میزان سرانه تولید، دانسیته و درصد اجزای فیزیکی پسماندهای روستایی در سطح شهرستان بابل به منظور کسب اطلاعات لازم جهت برنامه ریزی های آتی مورد بررسی قرار گرفت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
برنامه ریزی منطقه ای

جلد ۶، شماره ۲۴، صفحات ۱۲۹-۱۴۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023